Scott Sumner: Tất cả lạm phát là ở phía cầu

Theo TheMoney Illusion 

Báo The Economist viết

Các nhà kinh tế từng cảnh báo rằng việc kích thích quá mức và cầu vượt quá cung, thay vì sự gián đoạn sản xuất, sẽ biến lạm phát thành vấn đề nghiêm trọng hơn, có vẻ đã có tầm nhìn xa trông rộng. Theo cách nói tắt của thời đại này, thì có vẻ như "Đội Bền Bỉ" đã đánh bại "Đội Tạm Thời".

Nhanh chóng đến hiện tại, một điều kỳ lạ đã xảy ra. Cục Dự trữ Liên bang (Fed), cùng với hầu hết các ngân hàng trung ương lớn khác, đã hành động như thể "Đội Bền Bỉ" đúng. Họ đã tăng lãi suất ngắn hạn từ mức sàn 0% lên hơn 5% chỉ trong vòng 14 tháng. Chắc chắn, lạm phát đã giảm mạnh. Nhưng điều kỳ lạ ở đây là phe đối lập trong cuộc tranh luận này giờ đây lại đang ăn mừng. Joseph Stiglitz, một nhà đoạt giải Nobel, tuyên bố trong một bài luận gần đây: "Chúng tôi trong 'Đội Tạm Thời' có thể chính đáng tuyên bố chiến thắng".

Thật khó tin rằng một số nhà kinh tế lỗi lạc lại tin rằng lạm phát gần đây của chúng ta là do các yếu tố bên cung. Thực tế, lạm phát xảy ra trong 4 năm qua hoàn toàn là do nhu cầu. Tổng lượng lạm phát do cung là bằng không.

Trong 4 năm qua, chỉ số giá PCE tăng 16.7%. Theo FAIT, nó đáng lẽ chỉ tăng 8.2% (tức là 2%/năm). Do đó, chúng ta đã có thêm khoảng 8.5% lạm phát (ít hơn một chút do ảnh hưởng của lãi kép).

Tổng cầu (NGDP) tăng 27.6%. Theo mục tiêu FAIT (tương tự như NGDPLT), nó đáng lẽ chỉ tăng khoảng 17% (tức là 4%/năm). Vì vậy, chúng ta đã có thêm một chút dưới 10.6% tăng trưởng cầu.

Điều đó giải thích tất cả các khoản lạm phát gia tăng.

Các cú sốc cung có thể giải thích lạm phát trong các khoảng thời gian ngắn hơn. Nhưng những người chỉ ra các cú sốc cung thường quên rằng chúng chỉ là tạm thời. Cứ mỗi cú sốc cung tiêu cực như năm 2022, thì lại có một cú sốc cung tích cực như năm 2023. Trong bất kỳ khoảng thời gian dài nào, các cú sốc cung sẽ triệt tiêu lẫn nhau, khiến hầu như tất cả lạm phát gia tăng đều do các cú sốc cầu.

Luôn luôn là như vậy. Chỉ số giá PCE tăng với tốc độ hàng năm 6.1% trong giai đoạn 1965-1981. NGDP tăng với tốc độ hàng năm 9.6%. Điều đó có nghĩa là "Lạm phát cao" 100% là do tăng trưởng cầu quá mức - các cú sốc cung không liên quan gì đến nó. Sách giáo khoa của chúng ta đã sai. (Tất nhiên, các cú sốc cung có thể giải thích một phần lạm phát trong những năm riêng lẻ như 1974 và 1980, nhưng chúng hoàn toàn không ảnh hưởng đến xu hướng lạm phát dài hạn trong giai đoạn 1965-1981.)

Xét về khía cạnh ban đầu, tất cả lạm phát do cung đều là tạm thời, và tất cả lạm phát do cầu đều là vĩnh viễn. Những người dự đoán lạm phát tạm thời (bao gồm cả tôi trong một thời gian ngắn) đã hoàn toàn sai lầm. Vào năm 2021, tôi ngây thơ tin rằng Fed đang nghiêm túc với FAIT.

Một số người dường như tin rằng tạm thời có nghĩa là một con đường lạm phát như sau: 2% 2% 4% 4% 4% 2% 2% 2% 2%

Trên thực tế, nó sẽ giống như: 2% 2% 4% 4% 4% 0% 0% 0% 2%

Nếu thực sự là tạm thời, thì lạm phát trung bình sẽ là 2% trong dài hạn.

Bồ câu Scott Grannis : báo cáo việc làm NFP tháng 2 của Mỹ chưa hẳn đã ấn tượng

Báo cáo việc làm tháng 2 nhìn bề ngoài thì ấn tượng sâu sắc, +275 nghìn việc làm, nhưng không có gì để quá hưng phấn cả. Phần lớn sự tăng trưởng gần đây trong việc làm đến từ việc tuyển dụng của chính phủ, đây là điều ít có khả năng thúc đẩy tiềm năng tăng trưởng của nền kinh tế. Tăng trưởng việc làm của khu vực tư nhân - nguồn chính cho sức sống của nền kinh tế - đã giảm đáng kể trong hai năm qua và hiện chỉ còn tăng trưởng ở mức khiêm tốn 1.6% mỗi năm. Điều tốt nhất có thể xảy ra là nền kinh tế vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng trên 2%.

Báo Financial Times- Nhà Trắng đặt mục tiêu tăng thuế và chi tiêu vào năm 2025, đẩy nợ công Mỹ lên 102% GDP

 Joe Biden đã tiết lộ kế hoạch ngân sách trị giá 7,300 tỷ USD sẽ đẩy nợ của Mỹ lên trên 100% GDP  vào năm tới, khi tổng thống hôm qua đưa ra chương trình nghị sự tài chính nhằm tăng cường chi tiêu nhưng có kế hoạch tiết kiệm 3,000 USD thông qua mức thuế cao hơn trong 10 năm.

Các nhà hoạch định tài chính của chính quyền đã được công bố trong đề xuất ngân sách hàng năm vào ngày hôm qua, được thiết kế để tạo ra sự tương phản rõ rệt với các kế hoạch kinh tế của cựu tổng thống Donald Trump trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11.

Trump tuyên bố sẽ gia hạn các đợt cắt giảm thuế sâu rộng được ban hành trong nhiệm kỳ của ông tại Nhà Trắng vào năm 2017 và hạn chế chi tiêu của chính phủ, trong khi Biden đang lên kế hoạch tăng thuế đối với các doanh nghiệp lớn và các hộ gia đình giàu có nhất để giảm thâm hụt, cung cấp tín dụng thuế cho các gia đình có trẻ em. và giúp duy trì nguồn tài trợ cho các chương trình xã hội.

Nhiều điều khoản trong ngân sách của Biden khó có thể được Quốc hội thông qua, do đảng Cộng Hòa phản đối chính sách của ông đang kiểm soát Hạ Viện. Nhưng kế hoạch này báo hiệu những ưu tiên của tổng thống nếu ông giành được nhiệm kỳ thứ hai và có thể đảm bảo được đa số đảng Dân Chủ trên Đồi Capitol.

Theo dự đoán của Biden, nợ công của Mỹ sẽ đạt 102.2% GDP vào năm tới, tăng từ mức 97.3% vào cuối năm 2023 và tăng thêm lên 106% vào năm 2030, trước khi giảm trở lại 105.6% vào năm 2023. 2034.

Thâm hụt ngân sách dự kiến sẽ ở mức 6.1% GDP vào năm tới, trong khi các khoản thanh toán lãi để trả cho khoản nợ của Mỹ sẽ tăng trên 1,000 tỷ USD mỗi năm vào năm 2026.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội, cơ quan giám sát tài chính chính thức, vẫn chưa đưa ra đánh giá riêng về các kế hoạch thuế mới nhất của Biden, điều này đòi hỏi phải có sự chấp thuận của quốc hội.

Tuy nhiên, CBO cho biết năm nay họ dự đoán nợ chính phủ sẽ đạt mức cao 116% trong 12 năm tới.

Thâm hụt ngày càng gia tăng đã khiến cơ quan xếp hạng Fitch loại bỏ xếp hạng AAA của Mỹ vào tháng 8, nói rằng tình trạng khó khăn tài chính của nước này có nghĩa là gánh nặng nợ nần của nước này sẽ vượt xa mức được thấy ở các quốc gia khác giữ mức xếp hạng cao nhất.

Các nhà kinh tế cũng ngày càng lo ngại về việc thiếu sự ủng hộ của lưỡng đảng đối với những nỗ lực nhằm kiềm chế thâm hụt.

Chính quyền, vốn đã cam kết không cắt giảm chi tiêu cho an sinh xã hội hoặc chăm sóc sức khỏe, có thể có nhiều dư địa tài chính hơn dự kiến.

Các dự báo này dựa trên dự báo được đưa ra vào tháng 11, khi Hội Đồng Cố Vấn Kinh tế dự kiến rằng mức tăng trưởng sẽ đạt 2.6% vào năm 2023 và 1.3% trong năm nay.

Kể từ đó, dữ liệu cho thấy nền kinh tế đã tăng trưởng 3.1% trong khoảng thời gian từ quý 4 năm 2022 đến năm 2023 và các nhà phân tích cũng đang nâng cấp dự báo của họ cho năm nay do có dấu hiệu cho thấy thị trường lao động vẫn kiên cường hơn nhiều nhà kinh tế lo ngại.

Báo Financial Times: Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đang cân nhắc mức tăng lãi suất cho vay sau khi báo hiệu chấm dứt kỷ nguyên lãi suất âm.

Các nhà hoạch định chính sách tại Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BoJ) đang giải quyết một loạt các cuộc tranh luận vấn đề, khi họ đối mặt với những khó khăn thực tế trong việc tăng lãi suất lần đầu tiên kể từ mùa hè năm 2006.

Mặc dù BoJ đã báo hiệu rằng họ gần như sẵn sàng chấm dứt kỷ nguyên chưa từng có của tiền rẻ, với việc tăng lãi suất lần đầu tiên dự kiến ​​diễn ra vào tháng 3 hoặc tháng 4, nhưng ngân hàng này vẫn phải đối mặt với một số quyết định đầy thách thức về cách thoát khỏi lãi suất âm mà không gây ra hỗn loạn cho thị trường toàn cầu và các nhà cho vay Nhật Bản.

Một trong những câu hỏi đó là liệu có nên tăng lãi suất lên 0 trước hay đi thẳng vào vùng dương; phải làm gì với danh mục trái phiếu khổng lồ của ngân hàng trung ương; và quan trọng nhất, cần báo hiệu gì về lộ trình của lãi suất sau lần tăng đầu tiên.

Takafumi Yamawaki, Trưởng bộ phận nghiên cứu lãi suất Nhật Bản của JPMorgan cho biết: "BoJ vẫn chưa tiết lộ chi tiết về các bước đi cụ thể. Ngân hàng này cho biết họ muốn duy trì tính liên tục, nhưng liệu điều đó chỉ áp dụng cho lãi suất chính sách hay còn ở những lĩnh vực khác thì khó có thể nói được."

Báo Financial Times: Cơn điên Bitcoin không hề là vô lý. Chọn Vàng hay Bitcoin?

Những người tin tưởng mãnh liệt vào Bitcoin, từng bị chế giễu là cuồng tín, giờ đây hẳn đang cảm thấy hả hê. Họ đã đưa ra dự đoán chính xác về tiềm năng tăng giá của tiền điện tử - hãy chứng kiến đợt tăng giá chóng mặt đang diễn ra - và ít nhất là đúng một phần vì những lý do chính đáng.

Vào đầu thập kỷ này, khi Bitcoin thịnh hành, nhiều nhà đầu tư nghiêm túc và các nhà kinh tế học truyền thống đã coi nó là một mốt vô dụng - thậm chí là một trò lừa đảo. Sự khinh miệt của họ, dường như được xác nhận bởi sự sụp đổ của nó vào năm 2022, vẫn tồn tại cho đến ngày nay trong khi đồng tiền điện tử này đang tự tách mình khỏi các loại tiền khác.

Trở lại năm 2021, Bitcoin thường được xếp chung với các loại tiền điện tử được ưa chuộng khác của những người giao dịch ngắn hạn, chẳng hạn như các cổ phiếu công nghệ không sinh lời và cổ phiếu meme. Ngày nay, những bong bóng khác đó đang được giao dịch trung bình chỉ bằng một nửa đỉnh cao của chúng, trong khi Bitcoin gần đây đã đạt mức cao nhất mọi thời đại. Đây là một điều cực kỳ bất thường đối với một bong bóng tài sản vỡ ra rồi lại phục hồi để đạt đến những đỉnh cao mới một cách nhanh chóng, và điều đó cho thấy một điều gì đó thực sự và bền vững đang diễn ra.

Tổng Thống  Nayib Bukele của El Salvador, nhà đầu tư Bitcoin nổi tiếng khi dùng ngân khố để mua tiền kỹ thuật số

Thị trường sẽ sớm tìm lại sự cân bằng sau tin đồn phát hành tín phiếu T-Bill

Dạo Quanh Toàn Cầu

Theo báo cáo của Bộ Lao động vào thứ Sáu, các nhà tuyển dụng Mỹ đã tạo thêm 275,000 việc làm trong tháng 2 và tỷ lệ thất nghiệp tăng nhẹ. Tăng trưởng được thúc đẩy bởi việc tuyển dụng nhân viên y tế, nhân viên chính phủ và nhân viên dịch vụ ăn uống. Ngược lại, lĩnh vực sản xuất đã cắt giảm 4,000 việc làm. Một số nhà kinh tế cho rằng, việc tăng trưởng việc làm mạnh mẽ kết hợp với việc tăng lương đang thúc đẩy lạm phát.—Suzanne O’Halloran, “ nền kinh tế Mỹ tạo thêm 275,000 việc làm trong tháng 2, tỷ lệ thất nghiệp tăng lên 3.9%,” Fox Business, 8 tháng 3, 2024.

Sự kết hợp mạnh mẽ giữa Sao Mộc và Sao Thiên Vương vẫn tiếp tục diễn ra khi nhiều chỉ số chứng khoán trên thế giới cùng một số thị trường khác như Vàng và Bitcoin liên tục thiết lập các đỉnh cao mới. Điều này khiến người ta tự hỏi liệu có bất kỳ sự thoái lui đáng kể nào trước khi hai gã khổng lồ này giao hội vào khoảng cuối chu kỳ nghịch hành của Sao Thủy vào ngày 20 hoặc 21 tháng 4, tùy thuộc vào nơi bạn sinh sống.

Tuần trước, các thị trường chứng khoán lần đầu tiên chạm đỉnh lịch sử tại Đức, Hà Lan, Úc, Nhật, Ấn Độ và S&P 500, NASDAQ của Mỹ. Đây là một diễn biến khá ấn tượng, và hoàn toàn phù hợp với mong muốn của Sao Mộc và Sao Thiên Vương khi chúng phối hợp cùng nhau.

Nhưng với sự tham gia của Sao Thiên Vương, thì việc luôn cảnh giác trước những đợt đảo chiều đột ngột là điều cần thiết, giống như những gì đã xảy ra từ ngày 3 đến ngày 9 tháng 3 do góc vuông của nó với cả Sao Kim (ngày 3 tháng 3) và Sao Hỏa (ngày 9 tháng 3) gây ra. 

Trên thực tế, đã có một đợt giảm mạnh vào ngày 5 tháng 3 - trên cả cổ phiếu và Bitcoin - nhưng trong mỗi trường hợp, giá cả đã phục hồi ngay lập tức và thiết lập các đỉnh cao mới vào thứ Sáu (trừ trường hợp của DJIA, nơi đỉnh ngày 23 tháng 2 vẫn được duy trì).

Bitcoin là một ví dụ thú vị về vai trò của Sao Thiên Vương trong thị trường tài chính. Vào đầu ngày 5 tháng 3, ngay giữa góc vuông của Sao Kim/Sao Thiên Vương và Sao Hỏa/Sao Thiên Vương, Bitcoin đã đạt mức  đỉnh cao nhất mọi thời đại là $69,202. Nhưng chưa đầy 5 giờ sau, nó đã mất gần $10,000, xuống còn $59,313. Tuy nhiên, đến thứ Sáu, ngày 8 tháng 3, BTC lại thiết lập một đỉnh cao mới là $70,175. Thật khó để kìm hãm một lực lượng như sự giao hội giữa Sao Mộc và Sao Thiên Vương sắp tới khi nó đặt mục tiêu thiết lập các đỉnh cao mới. Nhưng một khi nó đảo chiều, thì cũng rất khó để ngăn chặn sự sụt giảm mạnh.

Chứng khoán Việt Nam cũng thú vị trong tuần qua. Sau 2 tuần leo lên đỉnh cao nhất 2 năm, chỉ số VN-Index bất ngờ giảm mạnh -1.66% trong phiên giao dịch cuối tuần do tin đồn phát hành tín phiếu T-Bill. Đỉnh của VN-Index trong ngắn hạn thiết lập vào ngày 6.3.2024. Trên trang chủ của SBV, không có hoạt động phát hành T-BIll nào cả trong ngày 8.3.2024.

Điều tương tự cũng có thể nói đối với Vàng, vốn đã tăng vọt lên mức cao nhất mọi thời đại, đạt $2,203 trong phiên giao dịch của thứ Sáu. Bạc cũng có một tuần giao dịch tốt, tăng lên $24.73 vào thứ Năm, mức cao nhất từ đầu năm đến nay. 

Mặt khác, Dầu thô không giữ được mức trên $80, nhưng hiện tại nó vẫn tiếp tục di chuyển trong kênh tăng miễn là nó có thể duy trì trên $74.

Cập nhật về M2, lạm phát và tình hình kinh tế của Mỹ

Tổng cung tiền M2, yếu tố quan trọng hàng đầu, đang tiếp tục quay trở lại phù hợp với xu hướng dài hạn, các biện pháp lạm phát then chốt đang ở rất gần mục tiêu của Fed và nhu cầu tiền tệ đang quay trở lại mức trước Covid. Ngành dịch vụ (chiếm ưu thế bởi chi phí liên quan đến nhà ở) là lĩnh vực duy nhất của nền kinh tế đang phải chịu đựng lạm phát cao hơn mức trung bình vào thời điểm này, nhưng điều này dự kiến sẽ giảm dần trong 6-9 tháng tới. Nhắn tới Fed: các bạn có thể bắt đầu giảm lãi suất ngắn hạn bất cứ lúc nào, càng sớm càng tốt.

Các cuộc khảo sát của các nhà quản lý mua hàng và các đơn đặt hàng vốn cho thấy nền kinh tế đang đi trên con đường tăng trưởng không đáng kể (~ 2%).

Chính sách tài khóa đang bị chi phối bởi việc chi tiêu quá mức và vấn đề tài trợ nợ đang trở nên tồi tệ hơn. Mặc dù chi tiêu thâm hụt có thể đã giúp nền kinh tế trong các quý gần đây, nhưng chi tiêu quá mức chỉ có thể hoạt động như một cản trở giảm năng suất cho tăng trưởng trong những năm tới.

Chart #1