(Theo Financial Times) Ngân hàng trung ương ngày càng tin tưởng rằng lạm phát có thể được đánh bại mà không cần đẩy mạnh thất nghiệp lên cao, khi các nhà kinh tế dự báo "giảm phát hoàn hảo". Các nhà phân tích được Consensus Economics thăm dò dự kiến lạm phát sẽ giảm từ mức cao nhất trong nhiều thập kỷ xuống khoảng 2% trong năm nay tại hầu hết các nền kinh tế phát triển bao gồm Mỹ, Anh, Đức, Pháp, Italy và khu vực đồng euro.
Thông thường, chiến thắng lạm phát phải trả giá đắt, vì các biện pháp chính sách tiền tệ khắc nghiệt đẩy nền kinh tế vào suy thoái và tỷ lệ thất nghiệp tăng cao. Tỷ lệ thất nghiệp của Anh và Mỹ tăng gấp đôi trong những năm 1980 do chi phí vay mượn tăng lên để đối phó với lạm phát cao do cú sốc giá dầu.
Nhưng chu kỳ lạm phát lần này được cho là sẽ diễn biến theo hướng khác. Michael Saunders tại Oxford Economics lưu ý rằng lạm phát được dự báo sẽ quay trở lại mục tiêu với mức thất nghiệp chỉ tăng hạn chế ở Mỹ và khu vực đồng euro.
Ông nói: "Giảm phát hoàn hảo, trong đó lạm phát quay trở lại mục tiêu một cách bền vững mà không có sự gia tăng đáng kể về thất nghiệp, đã trở thành kịch bản cơ sở."
Lạm phát đã giảm hơn một nửa trên khắp Đại Tây Dương trong hai năm qua. Tăng trưởng giá cả khu vực đồng Euro là 2.6% vào tháng 2 so với mức đỉnh lịch sử là 10.6% vào năm 2022. Lạm phát đã giảm từ mức cao nhất là 11.1% xuống 3.4% ở Anh và từ 9.1% xuống 3.2% ở Mỹ.
Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp đang ở mức thấp kỷ lục tại khu vực đồng euro và được dự báo trung bình là 4% trong năm nay tại Mỹ, không xa mức thấp nhất trong 50 năm là 3.6% vào năm 2023, theo khảo sát hàng tháng mới nhất của các nhà kinh tế học từ Consensus Economics. Tỷ lệ thất nghiệp của Vương quốc Anh dự kiến chỉ tăng lên 4.4% trong năm 2024 và 4.5% trong năm 2025 từ mức thấp gần 52 năm là 3.9%.
Thống đốc Ngân hàng Anh Andrew Bailey cho biết vào tuần trước, mô hình "giảm phát khi có đầy đủ việc làm là bất thường ... trong lịch sử hiện đại của chúng tôi" và "khá nổi bật". "Tôi nghĩ Vương quốc Anh không phải là quốc gia duy nhất trải qua giảm phát trong khi vẫn duy trì việc làm đầy đủ."
Adriana Kugler, thành viên của Cục Dự Trữ Liên Bang, cho biết trong tháng này: "Mặc dù lãi suất tăng nhanh, một số người lo ngại rằng chi phí giảm phát sẽ khiến tỷ lệ thất nghiệp tăng cao dai dẳng. Nhưng trong khoảng một năm qua ... chúng tôi đã thấy lạm phát giảm đáng kể, giảm nhanh hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ những năm 1980. Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp vẫn gần mức thấp nhất chỉ được ghi nhận vài lần kể từ những năm 1960."
Nhiều nhà kinh tế, bao gồm Bailey và Kugler, cho rằng hiện tượng này bắt nguồn từ bản chất của đợt lạm phát tăng vọt gần đây, liên quan đến các cú sốc cung toàn cầu như cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine và những gián đoạn do đại dịch gây ra.
"Sự bùng nổ lạm phát trong giai đoạn 2021-2023 trên các nền kinh tế phát triển khác biệt vì nó chủ yếu phản ánh các cú sốc cung bất lợi hơn là nhu cầu tổng hợp mạnh mẽ", Saunders nói.
Jennifer McKeown tại Capital Economics cho biết mức tăng lương cao, vốn được các nhà hoạch định chính sách theo dõi như một động lực chính thúc đẩy áp lực giá nội địa, là kết quả của kỳ vọng lạm phát cao hơn liên quan đến giá năng lượng tăng cao và tình trạng thiếu hụt lao động do đại dịch ở một số ngành.
Bà nói thêm rằng mức tăng lương như vậy bắt đầu giảm trở lại, ngay cả khi không có sự gia tăng mạnh về thất nghiệp, vì tăng trưởng giá cả và kỳ vọng lạm phát đã trở lại bình thường trong khi những biến dạng do Covid-19 đã được san bằng.
Các nhà kinh tế cho biết tốc độ phản ứng của các ngân hàng trung ương cũng là một yếu tố ngăn chặn lạm phát cao hơn trở nên dai dẳng hơn. "Lý do khiến các cú sốc cung của những năm 1970-1980 trở nên ăn sâu là do các ngân hàng trung ương không hiểu vai trò của kỳ vọng lạm phát và việc điều chỉnh chi phí sinh hoạt trong nhiều hợp đồng lao động", Mark Zandi tại Moody's Analytics nói.
Ông nói thêm rằng giảm phát tinh khiết gợi ý sai lạm là không thể giải thích được, trong khi "giảm phát chủ yếu là do những hậu quả kinh tế phai nhạt từ đại dịch và chiến tranh Nga-Ukraine". Ông nói, "điều đó là có thể dự đoán được."
Cùng với tác động của các cú sốc giảm nhanh chóng, thời gian giao hàng hiện đã quay trở lại mức trước đại dịch và chi phí vận chuyển chỉ bằng một phần nhỏ so với năm 2021. Giá khí đốt bán buôn châu Âu và giá hàng hóa nông nghiệp toàn cầu ổn định đến đầu năm 2021, trước khi giá tăng liên quan đến chiến tranh.
Tất cả các yếu tố này đang giúp lạm phát giảm xuống sớm hơn dự kiến của các ngân hàng trung ương chỉ trong năm ngoái. Chúng cũng đang đẩy kỳ vọng lạm phát giảm xuống, giúp giảm thiểu rủi ro áp lực giá cứng nhắc ảnh hưởng đến các cuộc đàm phán tiền lương.
"Tôi thận trọng lạc quan rằng chúng ta sẽ tiếp tục chứng kiến sự tiến triển về giảm phát mà không có sự suy thoái đáng kể của thị trường lao động", Kugler nói.
Lagarde phản đối việc đưa ECB vào con đường cắt giảm lãi suất đã cam kết
Christine Lagarde, Chủ tịch Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB), tuyên bố rằng ngay cả khi bắt đầu nới lỏng chính sách tiền tệ, ECB cũng không thể cam kết theo một lộ trình giảm lãi suất cụ thể, bất chấp những dấu hiệu cho thấy mức tăng lương đã đạt đỉnh ở khu vực sử dụng đồng euro.
Phát biểu của Lagarde cho thấy ngay cả khi ECB bắt đầu cắt giảm chi phí vay vào tháng 6, như nhiều nhà đầu tư dự đoán sau khi lạm phát giảm mạnh trong năm qua, thì ngân hàng này có khả năng sẽ tiếp tục khiến thị trường phán đoán về thời điểm và quy mô của các lần cắt giảm lãi suất tiềm năng.
Lagarde nói với một hội nghị của những người theo dõi ECB ở Frankfurt rằng mức tăng lương cao liên tục và năng suất yếu kém ở khu vực sử dụng đồng euro có nghĩa là lạm phát dịch vụ dự kiến "sẽ duy trì ở mức cao trong phần lớn thời gian của năm nay". Điều này có nghĩa là ECB cần phải tiếp tục kiểm tra xem "dữ liệu sắp tới có hỗ trợ triển vọng lạm phát của chúng tôi hay không", bà nói.
Đầu tháng này, ECB đã hạ dự báo lạm phát cho năm nay xuống 2.3% và dự đoán nó sẽ giảm xuống mức mục tiêu 2% vào giữa năm 2025.
"Các quyết định của chúng tôi sẽ phải phụ thuộc vào dữ liệu và được đưa ra theo từng cuộc họp, phản ứng với thông tin mới khi chúng xuất hiện", Lagarde nói. "Điều này ngụ ý rằng, ngay cả sau lần cắt giảm lãi suất đầu tiên, chúng tôi cũng không thể cam kết trước về một lộ trình lãi suất cụ thể, cho dù điều đó có hấp dẫn đến mức nào, cho dù mỗi người trong các bạn đều muốn thấy điều đó."
ECB đã báo hiệu rằng tháng 6 là thời điểm sớm nhất có thể để cắt giảm lãi suất, cho rằng họ sẽ chỉ có đủ dữ liệu để biết liệu áp lực lạm phát từ việc tăng lương có tiếp tục giảm bớt trong quý đầu tiên sau cuộc họp tiếp theo vào tháng 4 hay không.
Lagarde vẫn giữ nguyên mốc thời gian này, cho biết ngân hàng sẽ có thêm thông tin "trong những tháng tới" cho phép họ kiểm tra "liệu tiền lương có thực sự tăng theo cách tương thích với việc lạm phát đạt được mục tiêu của chúng tôi một cách bền vững vào giữa năm 2025 hay không".
Bà lưu ý rằng dự báo lạm phát của ECB đã trở nên chính xác hơn trong những tháng gần đây, sau khi kém tin cậy hơn nhiều vào thời điểm giá cả tăng vọt cách đây hơn hai năm. Điều này khiến ECB tự tin hơn rằng họ có thể "chuyển sang giai đoạn tiếp theo của chu kỳ chính sách" trong những tháng tới.
Dữ liệu tiền lương gần đây của khu vực sử dụng đồng euro "chỉ theo hướng này", bà nói, sau khi mức tăng lương thương lượng chậm lại xuống 4,5% và tiền lương cho mỗi nhân viên tăng 4,6% trong quý 4.
Công cụ theo dõi tiền lương hướng tới tương lai của ngân hàng, thu thập dữ liệu thời gian thực về các thỏa thuận lương tập thể, cho thấy mức tăng lương trung bình sẽ là 4.2% trong năm nay, giảm từ mức 4.4% vào tháng 1, Lagarde nói thêm.
Lạm phát ở khu vực sử dụng đồng euro đã giảm từ trên 10% trong năm 2022 xuống 2.6% vào tháng 2, gần chạm mức mục tiêu 2% của ECB. Đáp lại điều này, một số thành viên hội đồng quản trị của ECB đã bắt đầu bày tỏ quan điểm về tốc độ cắt giảm lãi suất.
Thống đốc ngân hàng trung ương Hy Lạp, ông Yannis Stournaras, gần đây cho biết họ có thể cắt giảm lãi suất hai lần trước mùa hè và tổng cộng bốn lần trong năm nay. Thống đốc ngân hàng trung ương Phần Lan, Olli Rehn, cho biết nếu lạm phát dường như ổn định ở mức 2%, "thì chúng tôi sẽ có điều kiện để cắt giảm lãi suất nhiều lần trong năm nay".
Tuy nhiên, Lagarde cảnh báo rằng "áp lực giá nội địa vẫn sẽ hiển thị" trong phần lớn thời gian của năm nay, và trong khi ECB dự báo mức tăng lương sẽ chậm lại xuống 3% vào năm 2026, thì sự eo hẹp của thị trường lao động khu vực sử dụng đồng euro có nghĩa là điều này "không thể coi là điều chắc chắn".
Bà cho biết, nếu tiền lương tăng nhanh hơn dự đoán của ECB do người lao động tìm cách lấy lại sức mua bị mất, thì điều đó có thể khiến lạm phát ở mức 3% trong năm nay và 2.5% vào năm sau.
Ngoài ra, bà nói thêm, nếu các công ty tăng tỷ suất lợi nhuận thêm 1 điểm phần trăm so với dự kiến của ECB trong ba năm tới, thì điều đó sẽ dẫn đến lạm phát ở mức 2.7% trong năm nay và 2.4% vào năm sau.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét