(18/12/2023) Tác giả là Hiệu trưởng Cao đẳng Queens', Cambridge, đồng thời là cố vấn cho Allianz và Gramercy.
"Hóa ra lạm phát sau cùng chỉ là nhất thời, chỉ là nó kéo dài hơn dự kiến." Quan điểm này được cho là rất đúng sau khi Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Mỹ giảm mạnh từ mức cao 9.1% vào tháng 6 năm 2022 xuống mức 3.1% trong tháng 11. Tuy nhiên, đây là một cách diễn giải sai lầm và tạo thêm áp lực buộc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) phải tiến hành giảm sâu lãi suất một cách vội vàng.
Tôi không thoải mái với sự trở lại của "lạm phát nhất thời" không phải vì sự phức tạp của "dặm cuối" trong cuộc chiến chống lạm phát. Đúng, xu hướng giảm giá rõ ràng trong lĩnh vực hàng hóa có thể đảo ngược trước khi xu hướng giảm giá trong lĩnh vực dịch vụ tăng đủ nhanh để đảm bảo sự hội tụ suôn sẻ về mức lạm phát 2% của Fed.
Đúng, lạm phát lõi tỏ ra cứng đầu hơn so với sự giảm của lạm phát chung (headline CPI) do năng lượng. Và đúng, có những câu hỏi thực sự về tác động chậm trễ của việc tăng lãi suất trong quá khứ và mục tiêu lạm phát thích hợp cho một nền kinh tế có nguồn cung thiếu linh hoạt trong trung hạn.
Tất cả những vấn đề này đều đáng lo ngại và thị trường vẫn chưa nhận thức rõ ràng về chúng. Nhưng ngay cả khi con đường đi đến mục tiêu 2% lạm phát của Fed diễn ra suôn sẻ (mà thực tế sẽ không), thì cách nhìn nhận "lạm phát chỉ kéo dài hơn dự kiến" vẫn là sai lầm. Ở mức độ cơ bản nhất, nó phớt lờ chuỗi thay đổi đáng kể do lạm phát cao dai dẳng trong hơn hai năm qua. Nói một cách đơn giản, đặc điểm nhất thời của lạm phát nên được nhìn nhận thông qua phân tích hành vi chứ không chỉ qua lăng kính thời gian ngắn hạn.
Bằng cách coi lạm phát là tạm thời và có thể nhanh chóng đảo ngược, một hiện tượng nhất thời kêu gọi các nhà hoạch định chính sách và các tác nhân kinh tế "bỏ qua nó" - tức là không thay đổi hành vi của họ một cách đáng kể. Nhưng đó không phải là điều đã xảy ra khi đối mặt với cú sốc lạm phát gần đây. Không còn nghi ngờ gì nữa, lạm phát cao đã thay đổi rất nhiều thứ.
Mặc dù bản thân Fed vẫn bị buộc phải tăng lãi suất khoảng 5 điểm phần trăm trong chu kỳ tăng lãi suất nhanh nhất trong nhiều thập kỷ. Một số ngân hàng đã thất bại do quản lý sai lầm tác động của lãi suất cao hơn lên bảng cân đối kế toán của họ. Các lĩnh vực sử dụng đòn bẩy cao, chẳng hạn như bất động sản thương mại, đang gặp khó khăn. Khối lượng giao dịch trên thị trường nhà ở giảm mạnh do nhiều chủ sở hữu ngại bán vì điều đó sẽ đồng nghĩa với việc phải gánh một khoản vay thế chấp với lãi suất cao hơn cho ngôi nhà mới của họ. Và danh sách vẫn tiếp tục.
Khía cạnh hướng tới tương lai của quan điểm "lạm phát chỉ kéo dài hơn" cũng có vấn đề. Trong vài tuần qua, nó đã khuyến khích thị trường nới lỏng đáng kể các điều kiện tài chính. Và điều này diễn ra trước khi lợi suất giảm mạnh hơn vào thứ Tư tuần trước do những bình luận bất ngờ mang tính dovish (bồ câu) của Chủ tịch Fed Jay Powell tại một cuộc họp báo, đánh dấu sự đảo ngược đột ngột so với bình luận của ông chỉ 12 ngày trước đó.
Nguy cơ là Fed, cảm thấy không thoải mái với sự không khớp giữa định hướng chính sách hướng tới tương lai và giá thị trường, bị áp lực phải thực hiện các hành động chính sách làm hài lòng thị trường nhưng lại không phù hợp với nhiệm vụ dài hạn của ngân hàng trung tâm. Điều này không phải là mới. Nó đã diễn ra vào tháng 1 năm 2019 với một sự quay xe chính sách khi Powell công bố ngôn ngữ mới mở ra khả năng lãi suất sẽ giảm, sáu tuần sau khi ngân hàng trung tâm thông báo cho thị trường về việc tăng lãi suất tiếp theo. Ngoài ra còn có quyết định mua các quỹ giao dịch hối đoái của trái phiếu lợi suất cao, hay trái phiếu rác, vào tháng 4 năm 2020. Và từ tháng 11 năm 2021 đến tháng 3 năm 2022, việc giảm dần quy mô mua tài sản lớn cũng diễn ra.
Rủi ro cụ thể hiện nay là, để tránh gây bất ổn cho thị trường, Fed chấp nhận việc thị trường nới lỏng lãi suất đáng kể nhưng sau đó lại buộc phải đảo ngược hướng đi. Càng chiều theo sự mong đợi của nhà đầu tư về việc cắt giảm lãi suất đáng kể và sớm vào năm 2024 - bao gồm cả việc tiến gần đến mức 6 lần cắt giảm được định giá cho năm tới - thị trường sẽ càng gây áp lực cho lập trường chính sách ôn hòa hơn nữa. Nếu nhà đầu tư định giá thêm các lần cắt giảm lãi suất, Fed sẽ khó thực hiện nhiệm vụ của mình mà không có phản ứng mạnh từ thị trường. Sự khác biệt giữa Fed và thị trường sẽ khó sửa chữa nhanh chóng trong khi sự khác biệt trong chính sách của Fed với Ngân hàng Trung ương Anh và Ngân hàng Trung ương Châu Âu sẽ ngày càng rộng hơn. Điều này càng kéo dài, rủi ro đối với an sinh kinh tế và ổn định tài chính càng lớn.
Thay vì nghiêng về lựa chọn dễ dàng liên quan đến cách nhìn "lạm phát chỉ kéo dài hơn", cả thị trường và nhà hoạch định chính sách nên tập trung vào việc thế giới đã thay đổi nhiều như thế nào trong vài năm qua. Chu kỳ lạm phát không đơn giản hay hoàn thành. Sự thay đổi do đó trong cấu hình của nền kinh tế toàn cầu và thị trường tài chính sẽ được cảm nhận trong vài năm tới.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét