TTCK sau cơn hoảng loạn bầu cử Mỹ

Đường link bài đăng trên báo Đầu Tư Tài Chính
Note: Ngày 25.11.2016 sẽ khai giảng khóa 11 lớp ỨNG DỤNG CHIÊM TINH TRONG DỰ BÁO THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH

 “Mr Brexit” gây shock khi trở thành Tổng Thống thứ 45.

Vào giữa tháng 8, trên trang Twitter của mình, Donald Trump tự gọi là “Ngài Brexit”. Và trong ngày Donald Trump trở thành Tân Tổng Thống thứ 45 của Hợp Chủng Quốc Hoa Kỳ, chiến thắng của Ngài Brexit đã tái hiện kịch bản hỗn loạn của Brexit ở Anh Quốc (ngày 24.6.2016) trên thị trường tài chính thế giới.

Các chỉ số chứng khoán tương lai Mỹ giảm mạnh hơn 5%, giống như Brexit. Tại khu vực Châu Á, chỉ số Nikkei 225 cũng giảm trên 5% vì lo ngại kế hoạch Abenomic sẽ thất bại khi Donal Trump làm tổng thống. Các thị trường Châu Á khác từ Trung Quốc, Hong Kong cho đến các quốc gia Đông Nam Á…đều giảm điểm mạnh. Giá dầu giảm hơn 4%. Trên thị trường ngoại hối, đồng USD giảm hơn 2% so với đồng Euro. Đồng Peso của Mehico giảm hơn 11% so với đồng USD, vì đây là quốc gia chịu ảnh hưởng mạnh từ việc Donald Trump trở thành Tổng Thống (Ông dọa sẽ xây bức tường ngăn dòng người nhập cư từ Mehico và đồng Peso do đó trở thành công cụ đo lường diễn biến trên cuộc bầu cử Mỹ). Trong chiều hướng ngược lại, giá vàng tăng vọt gần 50 USD, tương ứng 3.84% và chạm mức 1323 USD/oz.

Chiến thắng của Donald Trump là một kịch bản gây shock cho thị trường và đầy  bất ngờ. Bà Hillary Clinton đã giành chiến thắng trong cả ba vòng tranh luận và các cuộc điều tra của các hãng truyền thông lớn trước bầu cử đều cho thấy Bà Hillary Clinton sẽ chiến thắng. Thậm chí, bà Hilary nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của bộ máy truyền thông. Thông thường, các hãng truyền thông thể hiện quan điểm trung lập trong các cuộc tranh cử. Nhưng việc tất cả các hãng truyền thông lớn đều công bố kết quả điều tra ủng hộ Hillary Clinton cho thấy họ đã nghiêng hẳn về phía bà Clinton. Bộ máy vận động tranh cử của Hillary Clinton cũng có chi phí ngân sách lớn hơn, và có được sự ủng hộ của các ngôi sao, diễn viên nổi tiếng, những người có khả năng thu hút công chúng. Ngoài ra, 370 nhà kinh tế hàng đầu cử Mỹ cũng viết thư kêu gọi công chúng không bầu cho Donald Trump. Bản thân Tổng Thống Obama cũng nói: ‘Trump không thể trở thành tổng thống được”.

Kết quả bầu cử sớm của 42 triệu cử tri cũng thuận lợi cho bà Clinton khi kết quả khảo sát cho thấy tỷ lệ bầu cho ứng cử viên Đảng Dân Chủ là lớn hơn. Phố Wall cũng ủng hộ cho bà Clinton với việc TTCK tăng điểm mạnh vào ngày trước bầu cử khi FBI tuyên bố, bà Clinton vô tội trong xì căng đan email cá nhân.

Nhưng trong ngày thứ 3 (giờ Mỹ), khi màu đỏ của Đảng Cộng Hòa thắng lớn, cả thị trường tài chính rơi vào hoảng loạn. Chiến thắng của ông Donald Trump đã tạo nên nhiều kỳ tích trong bầu cử Tổng Thống. Lần đầu tiên trong chính trường Mỹ, một nhà kinh doanh không có kinh nghiệm chính trị lại đánh bại một chính trị gia lão luyện để trở thành Tổng Thống. Donald Trump còn bị các ứng cử viên Đảng Cộng Hòa quay lưng (vì Trump là người theo chủ nghĩa bảo hộ, đối lập với truyền thống tự do thương mại của Đảng và bản thân Tổng Thống Bush cũng không bỏ phiếu cho ông) nhưng Donald Trump vẫn dành được chiến thắng. Đây cũng là cuộc bầu cử có nhiều scandal nhất cho cả Tân Tổng Thống và ứng cử viên đối lập. Việc Trump dành cú ăn ba khi nắm cả Nhà Trắng, Thượng Viện và Hạ Viện là một kỳ tích ít ai nghỉ tới trước cuộc bầu cử.

Thị trường chứng khoán sẽ ra sao sau chiến thắng của Trump?

Phản ứng của thị trường trong ngày bầu cử đã diễn ra đúng theo lo ngại của các nhà phân tích. Trước đó, Citi cảnh báo SP500 sẽ rơi ngay lập tức 3%-5% nếu Trump thắng. Tuy nhiên, khả năng thị trường không quá bi quan trong các tháng cuối năm.

Thứ nhất, khả năng FED tăng lãi suất vào tháng 12 tới sẽ sụt giảm khi Trump làm tổng thống. Trên thị trường tương lai, xác suất FED tăng lãi suất vào tháng 12 đã giảm xuống còn 68% so với gần 80% của cuối tháng 10. FED có thể hoãn tăng lãi suất giống như họ đã làm sau sự kiện Brexit ở Anh vào tháng 6.

Thứ hai, các con số thống kê lịch sử cho thấy, TTCK trong tháng 11 và tháng 12 của năm bầu cử thường tích cực hơn khi Đảng Cộng Hòa của Donald Trump thắng lợi. Theo một nhà phân tích Anthony Chan nói với CNBC, “Trong các năm bầu cử từ 1932 đến nay, tôi thấy có sự khác nhau giữa tháng 11 và tháng 12 qua các chu kỳ bầu cử tổng thống. TTCK trung bình giảm 0.9% vào tháng 11 khi Đảng Dân Chủ thắng và theo sau là đợt tăng 2% ở tháng 12. Ngược lại, khi Đảng Cộng Hòa thắng, TTCK tăng 1.7% trong tháng 11, và tiếp tục tăng 0.9% ở tháng 12. Điều này cho thấy TTCK thường có thành quả tốt hơn ở tháng 11 và 12 khi Đảng Cộng Hòa thắng khi nhìn về lịch sử.” Theo một chuyên gia Dan Clifftion nói với CNBC, “Nếu Donald Trump thắng, hãy bắt đáy chứng khoán”.

Các chính sách gây lo ngại  của Donald Trump và tác động đến Việt Nam

Khẩu hiệu tranh cử của Donald Trump là “Làm cho nước Mỹ vĩ đại hơn một lần nữa-“Make America Great Again” nhưng liệu ông làm cho nước Mỹ lớn hơn hay bé lại là một hoài nghi đối với những nhà phân tích. Với tính khí thất thường và những phát ngôn thiếu chừng mực, Donald Trump được cho là một rủi ro chính trị.

Chính sách tranh cử của Donald Trump có nhiều chính sách cực đoan về chính sách ngoại giao và thương mại. Là người phản đối các toàn cầu hóa và tự do thương mại, Donald Trump phê phán các hiệp định tự do thương mại như NAFTA và WTO và đe dọa không thông qua hiệp định TPP. Đây là thông tin bất lợi cho Việt Nam, là một quốc gia được dự báo được hưởng lợi mạnh từ TPP. Một số quốc gia khác như Mehico lo lắng vì Trump sẽ thực hiện xây bức tường ngăn ngừa người nhập cư vào Mỹ.

Trump tạo nên rủi ro lớn cho thị trường chứng khoán khi chính sách của ông là hạn chế tự do thương mại.Tobias Levkovich, trưởng bộ phận phân tích cổ phiếu của Citi nói rằng “Chúng ta đã xem việc bảo hộ như là chìa khóa quan trọng đe doạ đến biên lợi nhuận trong nhiều năm, vì các công ty Mỹ thu được lợi ích từ việc gia công toàn cầu và định giá minh bạch thông qua công nghệ. Bất cứ sự can thiệp nào không chỉ xóa đi lợi nhuận mà còn phá hỏng lợi ích của người tiêu dùng được tiêu thụ hàng hóa và dịch vụ giá rẻ. Đây cũng là rủi ro cho các công ty Mỹ nếu như Trump chiến thắng sẽ khiến cho các quốc gia tăng các rào cản thương mại để phản ứng với Trump (Ông dự định tăng thuế nhập khẩu hàng hóa từ Trung Quốc). Hồi tháng 9, Citi cũng đưa ra tính toán cho thấy, nếu Trump thắng thì GDP toàn cầu sẽ giảm đi 0.7-0.8 điểm phần trăm.

Về chính sách đối ngoại, Tổng Thống Trump cũng muốn thu lại hoạt động quân sự và tập trung sức mạnh cho nước Mỹ. Donald Trump không ủng hộ lắm với NATO và sẽ ít can thiệp hơn khi các quốc gia trong khối bị tấn công và thậm chí là rút quân nếu không trả tiền bảo hộ. Việc thế giới vắng bóng một quốc gia đóng vai trò “giữ gìn an ninh toàn cầu” sẽ tạo nên rủi ro lớn cho chính trị thế giới và là điều khiến các quốc gia đồng minh thân cận của Mỹ gây lo lắng. Các cuộc chiến chống khủng bố IS ở Trung Đông có thể được xem xét lại. Giá cổ phiếu ngành an ninh, quốc phòng chắc chắn sẽ giảm mạnh khi Trump không khuyến khích lĩnh vực này, trong đó có cả chính sách cấm người dân sở hữu súng ở Mỹ.

Trump được cho là sẽ trở nên thân thiện hơn với Nga và không có ý định hướng trục sang khu vực Biển Đông. Điều này hoàn toàn ngược lại với bà Cliton, khi có thái độ cứng rắng với Trung Quốc và Nga. Nếu không có sự can thiệp của Mỹ tại khu vực Biển Đông, khả năng Việt Nam sẽ gặp phải bất lợi trong nhiều vấn để biển đảo. Điển hình vào tháng 4-5.2014, TTCK Việt Nam giảm mạnh khi Trung Quốc mang dàn khoan HD981 vào lãnh hải của Việt Nam.

Thực sự, bà Clinton chứ không phải ông Donald Trump mới được ưa thích ở Châu Á. Trong một cuộc điều tra của Business Insider với 3,614 người từ ngày 12 đến 23 tháng 10 ở Trung Quốc, Nhật Bản, Indonesia, Philipin, Singapore, Hàn Quốc cho thấy 76% ủng hộ bà Hilary Clinton. ¾ số người cho rằng, bà Clinton là tốt hơn cho Châu Á (so với 17% của Trump), 54% nói rằng, bà Clinton là tốt cho quốc gia của họ (so với 16% của Trump và số còn lại không có ý kiến). 64% số người được hỏi cho rằng, thế giới này sẽ an toàn hơn khi bà Clinton làm Tổng Thống, so với 33% số người ủng hộ Trump. Tuy nhiên, chỉ 12% người được hỏi cho rằng Bà Clinton là “người Trung thực”  và chỉ 8% số người cho rằng ứng cử viên Đảng Dân Chủ là “người đáng tin cậy”. “Có vẻ như người Châu Á lựa chọn Clinton chỉ vì bà ấy thể hiện tính kế tục và sự bảo đảm (Một Obama 3.0)”- Ông David Black, giám đốc điều hành và chủ sở hữu của công ty Blackbox Research có trụ sở tại Singapore nói.

Đối với chính sách đối nội, Donald Trump sẽ thực hiện tuyên bố “Xóa bỏ Obama ra khỏi lịch sử” khi đe dọa hủy Obamacare. Điều này có thể khiến giá cổ phiếu ngành dược phẩm, chăm sóc y tế giảm mạnh.

Việc Donald Trump lên làm tổng thống sẽ làm thay đổi chính sách năng lượng của Mỹ. Theo đó, Donald Trump không hướng đến chính sách năng lượng sạch như bà Clinton mà sẽ đẩy mạnh ngành công nghiệp dầu mỏ, than đá. Ông tuyên bố sẽ tiếp tục đẩy mạnh khai thác dầu ở Mỹ, điều làm tăng nguồn cung dầu mỏ trên toàn cầu.

Các ngân hàng lớn ở phố Wall sẽ không vui với việc Trump lên làm Tổng Thống vì ông sẽ tái thiết lập đạo luật Glass-Steagall. Trump dự định sẽ phát triển các ngân hàng nhỏ để tránh rủi ro sụp đổ hệ thống và rủi ro đạo đức từ các ngân hàng lớn.

Việc Donald Trump đắc cử tổng thống sẽ khiến cho chính sách tiền tệ của FED trong tương lai vẫn là dấu hỏi. Donald Trump vốn phản đối FED và chắc chắn sẽ không tái bổ nhiệm bà Yanet Jellen.

Tuy nhiên, vẫn có điểm tích cực dành cho Donald Trump khi ông thực hiện một chích sách thuế thấp và tăng đầu tư cho chính sách tài khóa. Đây là điểm mà ông Donald Trump được đánh giá là thân thiện hơn so với bà Clinton. Ông có thể sẽ đẩy mạnh việc cắt giảm thuế khi chi trích Obama không tiếp tục chính sách cắt giảm thuế của Tổng Thống Bush.

Nhưng với các chính sách cực đoan về thương mại toàn cầu và đối ngoại, ông Donald Trump vẫn được xem là một rủi ro lớn cho nền kinh tế toàn cầu. Nhất là trong bối cảnh nước Mỹ đang có sự bất đồng lớn. Liệu một người theo chủ nghĩa dân túy như Donald Trump sẽ làm nước Mỹ “vĩ đại một lần nữa” như thế nào là câu hỏi mà chúng ta sẽ còn phải quan sát trong vài năm tới?

Trương Minh Huy