Có xuất hiện Bẫy Tăng Giá?

Link bài đăng trên báo Đầu Tư Tài Chính
[Nội dung bài viết minh họa cho ngày đảo chiều được nêu trong báo cáo VIETNAM FORECAST 2016]

Hậu ảnh hưởng của việc FED tăng lãi suất: TTCK Toàn cầu chính thức bước vào thị trường con gấu.

Thị trường chứng khoán (TTCK) toàn cầu có sự khởi đầu không thể tệ hơn trong suốt hơn 40 năm qua. Lần đầu tiên kể từ năm 1976, TTCK toàn cầu chứng kiến cảnh bán tháo dữ dội nhất ngay trong tháng 1. Kết thúc phiên giao dịch tuần qua, TTCK Trung Quốc chính thức bước vào con gấu với mức giảm 20% kể từ đỉnh tháng 6.2015 khi phá lủng đáy ngày 24.8.2015. Toàn bộ thành quả tăng giá do chính sách giải cứu “vô tiền khoáng hậu” của chính phủ Trung Quốc đã tan biến. Hàng loạt TTCK khác ở Châu Á, Trung Đông cũng chạm ngưỡng thị trường con gấu trong tuần qua (mức giảm trên 20%).

Chỉ số Dow Jones (DJIA-Mỹ) giảm hơn 10% trong nửa tháng đầu tháng 1.2016 và giảm 13% so với đỉnh tháng 5.2015. Tuy nhiên, tính trên bình diện toàn cầu, thống kê của hãng tin Bloomberg cho thấy chỉ số Bloomberg World Market Cap Index đã giảm 20% từ đỉnh tháng 7.2015, với hơn 14,000 tỷ USD bị bốc hơi, và đánh dấu mốc TTCK toàn cầu bước vào giai đoạn thị trường con gấu. Đây là mức độ sụt giảm lớn nhất kể từ năm 2011 đến nay.

Một lần nữa, Trung Quốc là lý do được truyền thông lý giải cho hiện tượng bán tháo cho thị trường tài chính toàn cầu trong 2 tuần giao dịch đầu năm mới. Làn sóng tháo vốn ồ ạt ra khỏi Trung Quốc đã buộc Trung Quốc phá giá hơn 1% giá trị đồng NDT ngay trong đầu năm 2016. Hình 1 cho thấy Trung Quốc đang sử dụng quỹ dự trữ ngoại hối để làm giảm bớt mức độ rớt giá của đồng NDT khi làn sóng tháo vốn tăng vọt. Ước tính, Trung Quốc đã mất hơn 600 tỷ USD trong quỹ dự trữ ngoại hối so với đỉnh tháng 6.2015 và hiện chỉ còn dưới 3,000 tỷ USD trong quỹ. Theo ước tính của nhà phân tích Christopher Wood tại CLSA, tốc độ tháo vốn ra khỏi thị trường Trung Quốc ước trung bình khoảng 100 tỷ USD mỗi tháng.

Hình 1: Trung Quốc chấp nhận sử dụng quỹ dự trữ ngoại hối để cứu đồng NDT

Nhưng Trung Quốc không phải là “tội đồ” duy nhất. Như bình luận trong bài viết “Sức ép tỷ giá VND khi FED nâng lãi suất” ra ngày 14.12.2015 trên báo Đầu Tư Tài Chính, tôi đã dự báo làn sóng tháo vốn ra khỏi Trung Quốc sẽ còn mạnh hơn sau khi FED tăng lãi suất trong tháng 12.2015, dẫn đến khả năng đồng NDT sẽ mất giá mạnh. Quả thực, các dữ liệu thống kê trong tháng 12.2015 và nửa đầu tháng 1.2016 cho thấy, làn sóng tháo vốn cao hơn mức trung bình 100 tỷ USD/tháng và khiến cho đồng NDT phá giá mạnh xuống gần chạm ngưỡng 6.6 NDT đổi 1 USD. Điều này phù hợp với phân tích kỹ thuật cho rằng, sau khi ngưỡng kháng cự 6.4 bị phá vỡ, đồng NDT sẽ bị mất giá nhanh. Diễn biến thực tế đang chứng thực dự báo trên.

Tất nhiên, làn sóng tháo vốn ra khỏi Trung Quốc còn do chính bản thân nội tại của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới. Triển vọng hạ cánh cứng đang lớn dần khi hàng loạt số liệu kinh tế trong 3 tháng trở lại đây của Trung Quốc ngày càng dấu đi. Trong đêm hoảng loạn “thứ 6 đen tối” vào ngày 15.1.2016, TTCK toàn cầu lo ngại về vấn đề nợ xấu của Trung Quốc có thể tăng cao sau khi dữ liệu tín dụng được công bố. Theo đó, các ngân hàng chỉ cho vay được 597.8 tỷ NDT (khoảng 90.76 tỷ USD) nợ mới trong tháng 12.2015, thấp hơn dự báo của giới phân tích và thấp hơn cả mức 708.9 tỷ NDT của tháng 11.2015. Trong khi đó, PboC vẫn tăng cung tiền để bù đắp sự thanh khoản trong hệ thống tài chính, với việc bơm hơn 1,820 tỷ NDT trong tháng 12 so với mức 1,020 tỷ NDT trong tháng 11 và là mức cao nhất từ tháng 6.2015. Rõ ràng, làn sóng tháo vốn đang làm cạn thanh khoản trong hệ thống tài chính của Trung Quốc.

Dữ liệu tín dụng cũng cho thấy khả năng các công ty ở Trung Quốc ít tìm kiếm tín dụng từ ngân hàng mà tìm đến việc hệ thống ngân hàng ngầm (shadow Banking) khiến rủi ro nợ xấu tăng cao.

Bên cạnh vấn đề của Trung Quốc, ảnh hưởng từ việc giá dầu thô giảm mạnh khiến TTCK toàn cầu lao dốc mạnh hơn.

  

Cẩn thận với bẫy tăng giá

Chỉ số DJIA (Mỹ) và VN-Index của Việt Nam là một trong những chỉ số ít ỏi trên thế giới chưa bước vào thị trường con gấu và hiện vẫn giữ được mức đáy tháng 8.2015. Triển vọng của TTCK toàn cầu chưa có gì là sáng sủa khi nhiều nhà phân tích đang dự báo kịch bản đồng NDT/USD thậm chí sẽ còn giảm về mức 7.7. Larry Pink, chủ tịch và CEO của BlacRock trong bài phân tích trên CNBC vào ngày 15.1.2016 còn dự báo khả năng TTCK Mỹ còn giảm tiếp 10%.

Tuy nhiên, dựa trên góc nhìn phân tích kỹ thuật, khả năng TTCK thế giới có khả năng sẽ có sóng hồi trong thời gian tới. Đây được gọi là “bẫy tăng giá-Bull Trap”. Mô hình sóng Elliott (hình 2) cho thấy, chỉ số DJIA đang ở sóng iii (vòng tròn) và có khả năng chuyển sang sóng hồi iv (vòng tròn). Cấu trúc sóng bên trong của sóng iii (vòng tròn) đã có đủ 5 sóng từ (i) đến (v). Lưu ý rằng, hiện nay chỉ số DJIA đã vượt quá mục tiêu giá 16,300 của mô hình hai đỉnh (ngày 2.11.2015 và 1.12.2015).

Đang có sự phân kỳ giữa hai chỉ số chứng khoán Mỹ. Trong khi chỉ số DJIA vẫn còn cao hơn đáy tháng 8 khoảng gần 600 điểm thì chỉ số SP500 đã phá đáy tháng 8.2015. Sự phân kỳ này thường xuất hiện ở các giai đoạn có sóng tăng. Do đó, mang lại kỳ vọng có sóng hồi phục trong thời gian tới.

Điều này cũng là một hàm ý cho khả năng có “Bull Trap” cho chỉ số VN-Index khi từ tháng 7.2015 đến nay, chỉ số VN-Index có diễn biến tương đồng với chỉ số DJIA (hình 2). Hình 2 cho thấy một sự đối xứng thú vị với đỉnh ngày 2.11.2015 của chỉ số DJIA và VN-Index. Mức giảm vào ngày 15.1.2016 là 10 tuần so với đỉnh ngày 2.11.2015, cũng là khoảng cách thời gian từ đáy tháng 8.2015 đến đỉnh tháng 11.2015. Trước đó, cũng đã xuất hiện sự đối xứng tại biên độ +/-5 tuần so với đỉnh ngày 2.11.2015.

Dự báo của chúng tôi cho thấy, khả năng đáy được tạo lập trong biên độ 14.1.2016 +/-3 ngày giao dịch.

Hình 2: Mô hình sóng Elliott cho chỉ số DJIA (đồ thị nến) và tương quan với VN-Index (đồ thị đường)

Trương Minh Huy